Podczas mojej podróży po Malcie, jednym z najbardziej fascynujących miejsc, jakie miałem okazję odwiedzić, były antyczne ruiny Hagar Qim i Mnajdra. Te megalityczne świątynie, położone niespełna pół kilometra od siebie, stanowią niezwykły przykład prehistorycznej architektury i są świadectwem zdumiewającego inżynierskiego osiągnięcia sprzed tysięcy lat.
Majestatyczne położenie tych zabytków na skalistych wybrzeżach wyspy Malta, z widokiem na niebieską toń Morza Śródziemnego, dodaje im dodatkowego, tajemniczego uroku.
Hagar Qim, który po maltańsku znaczy „Stojące Kamienie”, datuje się na okres około 3600-3200 lat p.n.e. Ta dawno zapomniana świątynia została odkryta w 1839 roku i od tego czasu przykuwa uwagę archeologów oraz turystów z całego świata.
Fascynuje mnie fakt, że świątynia ta, wybudowana z gigantycznych bloków wapienia, wciąż stoi, mimo iż przez tyle lat była narażona na działanie sił natury. Wewnątrz kompleksu Hagar Qim mogę podziwiać wspaniałe, starożytne artefakty, które rzucają światło na kultury, które kiedyś zamieszkiwały te wyspy.
Niewiele dalej na południe trafiam na komplex Mnajdra, który również składa się z trzech prehistorycznych świątyń. Zostały one zbudowane tak, aby w specjalnych momentach roku wpadające przez ich wejścia światło oświetlało wewnętrzne kamienne konstrukcje w precyzyjnie przemyślany sposób.
Doświadczając tej starożytnej historii, był to dla mnie niezwykły dowód na zaawansowaną wiedzę budowniczych z tamtej epoki. W obu miejscach można wyczuć ducha przeszłości i zgłębiać tajemnice życia dawnych cywilizacji. Odwiedzając Vallettę, stolicę Malty, można znaleźć więcej informacji o tym fascynującym miejscu, które jest również wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Odkrycie i badania
Odkrycie megalitów Ħaġar Qim oraz Mnajdra to moment przełomowy dla zrozumienia prehistorii Malty. Archeolodzy nieustannie pracują, by odkryć tajemnice związane z ich funkcją i znaczeniem.
Archeologia i ekscytacja
Ħaġar Qim i Mnajdra, położone niedaleko miejscowości Qrendi na południu Malty, są jednymi z najbardziej fascynujących megalitów odkrytych na przełomie 1839/40 roku. Prace wykopaliskowe doprowadziły do wielu odkryć, w tym do znalezienia słynnej „Wenus z Malty”, która jest uznawana za artefakt związany z kultami płodności.
Kalendarz słoneczny i astronomiczna precyzja
Zaskakująca jest precyzja astronomiczna obu świątyń; ich orientacja w stosunku do equinoxów i solstyców jest zdumiewająca. Na przykład podczas letniego przesilenia słońce wschodzi w specyficznym miejscu nad świątynią Mnajdra, co świadczy o głębokiej wiedzy i obserwacjach astronomicznych neolitycznych budowniczych.
Konserwacja dziedzictwa
Heritage Malta stoi na straży zachowania tych nieocenionych zabytków, które zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Trwałe ślady erozji są systematycznie badane i ograniczane, by te dobrze zachowane neolityczne świątynie mogły przetrwać na kolejne wieki.
Turystyka i edukacja
Ogólna dostępność ruin dla turystów jest wspierana przez Centrum dla Odwiedzających, które organizuje zwiedzanie z przewodnikiem.
Kontekst kulturowy
Znaczenie świątyń Mnajdra i Ħaġar Qim wykracza poza ich materialne struktury. Zajmują one kluczowe miejsce w prehistorii Malty i są bogatym źródłem informacji o neolitycznych praktykach, które mogą obejmować również rytuały związane z płodnością i obserwacje astronomiczne.
Znaczenie w kulturze i przyrodzie
Odkrywając ruiny Hagar Qim i Mnajdra, muszę podkreślić, jakim symbolem majestatycznej przeszłości oraz cudu natury są te miejsca. Tu historia splata się z otaczającym krajobrazem, tworząc niezapomnianą opowieść, którą doświadczamy na każdym kroku.
Symbolika i architektura
Hagar Qim i Mnajdra to nie tylko kamienne ruin, to megalitowe świątynie, których precyzyjna konstrukcja i tajemnicza symbolika fascynują od wieków.
Chociaż materiał, z jakiego zbudowano oba kompleksy, globigerinowy wapień, jest przyjazny dla oka, to ich architektoniczne cechy takie jak trefoil, przedsionki (forecourts), dziurki ozakralne (oracle hole) oraz monolityczne wejścia trilitowe (trilithon entrance) przekazują znaczenie duchowe i astronomiczne, które miały dla dawnych budowniczych.
Flora i fauna
Chociaż wciąż jestem otoczony przez ślady dawnej cywilizacji, to flora i fauna w tych miejscach stanowi idealne tło dla megalitycznych gigantów. Roślinność jest adaptowana do skałistego środowiska maltańskiego krajobrazu, z krzewami i roślinami endemicznymi dla regionu, które dopełniają starożytne ruiny, dając schronienie faunie, wśród której można napotkać latające owady czy nawet gady.
Dziedzictwo krajobrazowe
Patrząc na Mnajdra, okiem mojej wyobraźni widzę pobliską wysepkę Fiflę. Malownicze położenie świątyń na wapiennych klifach, z widokiem na otwarte morze, jest kluczowym elementem dziedzictwa krajobrazowego Malty.
Ta sceneria podkreśla znaczenie tego miejsca w kulturze maltańskiej, a zachowane elementy typu watchtower (stróżówka) świadczą o konieczności obrony tych terenów przed niegdyś nadciągającymi wrogami.
Interakcje z przyrodą
Megalitowe świątynie, jak Ggantija czy te na Malcie, nie są oddzielone od przyrody; wręcz przeciwnie – wydają się być jej częścią.
Ogromne płyty kamienne harmonijnie wpisują się w krajobraz, gdzie skalisty teren spotyka się z morzem. Jest to przemyślany wybór lokalizacji, łączący cele religijne z praktycznym wykorzystaniem naturalnych cech terenu, na którym stanęły. Ta interakcja z przyrodą zasługuje na zachwyt i docenienie, zarówno ze strony historyków, jak i miłośników natury.
